1 جوابش داد استاد سخن سنج که نتوان یافتن این گنج بی رنج

2 اگر هستی به دولت صاحب هوش بگویم یک دو پندت تا کنی گوش

3 ز دانش زندگی جو تا توانی که بی دانش، ندارد زندگانی

4 گر از دانا نداری هیچ یاری ز نادان بر حذر می باش باری

5 کسی کو نیک خواه خود نباشد بگو با دیگری چون بد نباشد

6 ببر از صحبت جاهل، که عاقل نجوید همدمی با هیچ جاهل

7 کسی کو صحبت جاهل گزیند چنان باشد که با مرده نشیند

8 نشاید همچو نادان بود مغرور که معذور است آن بیچاره، معذور

9 مکن بر دولت و اقبال خود پشت که دوران همچو تو، بسیار کس کشت

10 مناز از دولت و جاه و جوانی که آن نبود ز ملک جاودانی

11 مده تا می توانی فرصت از دست که ریزد باده چون قرابه بشکست

12 اگر خواهی که از سرما بری جان به تابستان بنه برگ زمستان

13 به صحرای امل دانه چه کاری که آن دشت است و آن بادگداری

14 بکن قطع طمع از گنج دنیا که نرزد گنج دنیا رنج دنیا

15 طمع برکن ازین منزلگه خاک که شد ناکام ازو جمشید و ضحاک

16 به عالم دل منه وین نکته دریاب که عالم، سر به سر نقشی ست بر آب

17 جهان هر چند پر زینت سرایی ست برون کش رخت ازینجا کین نه جایی ست

18 درین عالم که آدم زو نشانیست درو هر کس که می بینی بقا نیست

19 بود هر صنف را یک پیشه مطلوب که می باشد مر او را آن صفت خوب

20 در آن کار ار به حد اعتدال است به عالم نام او صاحب کمال است

21 چو داد اصناف خود را حق تعالی به حد خویش، هر یک را کمالی

22 کمال عالمان نبود بجز علم کزو یکسر تواضع زاید و حلم

23 کمال پادشاهان عدل و انصاف کمال جاهلان نبود بجز لاف

24 تو را پس نیست ای سلطان از آن به که باشند از تو در راحت، که و مه

25 تو را عدل است در فرمان اطاعت ز تو عدلی به از صد ساله طاعت

26 درون خسته ای را شاد کردن به از صد کعبه ات آباد کردن

27 در آن عالم که باشد دید و وادید نخواهند از تو غیر از عدل پرسید

28 چو شیرین دید کان استاد کامل بگفت این نکته ها با شاه عادل

29 ثنا گفتش که ای دانای آگاه مرا هم گو که چون باید شدن راه

30 چو دادی پند خسرو، پند من هم بفرما تا شوم آسوده از غم

31 سخنهایی کزو جان تازه گردد جهان زو هم پر از آوازه گردد