ای‌دل اقبال ‌و سعادت نه به سعی از قاآنی قصیده 33

1 ای‌دل اقبال ‌و سعادت نه به سعی ‌و طلب است این‌چنین‌کامروایی نه به عقل و ادب است

2 جامهٔ بخت به اندازهٔ دانش نبرند زانکه‌دوران‌را گردش به‌خلاف‌حسب است

3 بختیاری نه به‌اصلست ونسب نی به‌حسب کامگاری را چونان‌که ز اصل و نسب است

4 تا به کی ناله و افغان کنی ای دل از چرخ یا خود از دهرکه دورانش همی بوالعجب است

5 چرخ راکینه بر ارباب خرد قدلزم است دهر را حیله بر اصحاب هنر قد وجب است

6 هنری نیست اگر هست هنر بی‌هنریست خردی‌نیست‌وگرهست خردمحتجب است

7 عقل فعال ندارد سر عالم زیراک همه عالم را اسباب به لهو و لعب است

8 دهر را نیست‌ کفافی به ‌کف عقل و ادب ور بدی دیدم و دیدی که کرا روز و شب است

9 چرخ را نیست مداری به سر فضل و هنر ور بدی ‌گفتم و گفتی‌که در تاب و تب است

10 استخوان زان هما آمد و شهد آن مگس قسمت ما همه زهر و دگران را رطب است

11 مثل مدعیان با من در حضرت شاه نه چو در غالیه با عود گزاف حطب است

12 جبرئیلست و عزازیل به مسندگه عرش مصطفی را به حرم مشغله با بولهب است

13 پس من و مدعیان باشیم ار خود به مثل هردو بردرگه سلطان زمان ‌کی عجب است

14 ظل حق خسرو آفاق محمد شه آنک دامن عهدش اندام ابد را سلب است

15 ذات بیمانندش را نتوان هیچ ستود که ستایش ببرش تابش ماه و قصب است

16 شخص ‌بی‌چون ‌راچونی به‌ نیایش‌ غلط‌ است با خداوند جهان چونی ترک ادب است

17 سر این‌گونه سخن خواجهٔ ما داند و بس ورنه از مردم بیگانه نظر در عجب است

18 حامی دین و دول ماحی ادیان و ملل که ازو دولت و دین چونین زیبا سلب است

19 این‌قدر بس به مدیحش ‌که ز ابنای زمان حضرت‌شه را فردی به‌هنر منتخب است

20 مدح دارای جهان را چو نماید اصغا جانش ازفرط شعف‌بینی‌کاندرطرب است

21 شاه شاهان جوانبخت ‌که از فضل خدای فارس ملک عجم حارس دین عرب است

22 مهر دلبندش اسرار بقا راست سبب قهر جانسوزش چونانکه فنا را سبب است

23 لطف‌جانبخشش سرمایهٔ عیشست و نشاط خشم‌جانسوزش دیباچهٔ رنج وکرب است

24 جنت ‌از دَوحَه لطفش به ‌مثل یک ‌ورق است دوزخ از آتش قهرش به‌اثر یک لهب است

25 هر کجا دولت او یارش ازان در فرح است هر کجا صولت‌ او خصمش از ان‌ در تعب‌ است

26 بخت جاوید وی و دولت جان‌پرور او هست فردی ‌که ز دیوان‌ بقا منتخب است

27 ملکا بار خدایا بود این سال چهار کز غلامی شهم فخر به جد و به اب است

28 پانصد و پنجاهم پار عنایت فرمود شه‌مواجب‌که ترا زین‌پس‌این مکتسب است

29 بختم اقبال نیاورد و نشد جاری از آن که مرا بخت یکی دشمنک زن جلب است

30 زانکه فهرستم مفقود شد از بخت نژند گرچه‌ام‌محضری از مهر و خطش ماه و شب است

31 این زمان باز به عرض آرم و جرات ورزم زانکه شاهست به مهر ار فلکم در غضب است

32 ژاژ تا چند سرایی بر شه قاآنی عرض دانش بر شاهان نه طریق ادب است

33 تا ز معشوق همی قسمت‌عاشق محن اش تا ز مطلوب همی بهرهٔ طالب تعب است

34 حاصل خصم تو جز فقر مبادا به جهان که فنا را به جهان فقر قوی‌تر سبب است