بجوی از ناصرخسرو قبادیانی جامع الحکمتین 37

1 بجوی و بنویس، آنگه بخوان و باز بپرس پسش بیاموز آنگه بدان و بر دل کار

2 شکار شیر گوزن است و آن یوز آهو و مرد بخرد را علم و حکمت است شکار

3 که مرد علم بگور‌اندرون نه مرده بود و مرد جهل ابر تخت بر بود مردار

4 و گر جوابش گویند شاد باشم سخت کسی که باشد برهان نمای و دعوی دار

5 نگوید آنکه نیاموختست و اصلش نیست سخن نیارد سخته بوزن و بمعیار

6 ایا مقدر تقدیر و مبدع الاشیاء بحق حرمت و آزرم احمد مختار

7 که مر مرا و مر آن را که علم دین طلبد زچنگ محنت برهانمان، ایا غفار

8 و هر که بد کند او با کسی که بد نکند بلعنتش کن یا رب وزو بر آر دمار

شناختن که جاهلان مردگان‌اند، و هر که از جهل بعلم رسد او بر مثال (مرده‌ئی) باشد که زنده کنندش، و دانستن که نور بحقیقت ایمان است و شبهت و ظلمات بی خلاف جهالت و ضلالتست از سمات متابعان خاندان رسول است علیه‌السلام و علی اهل بیته الطاهرین سلامه و برکاته، و از قول خداست که همی گوید: قوله«اومن کان میتا فاحییناه و جعلنا له نورا یمشی به فی الناس کمن مثله فی الظلمات لیس بخارج منها؟کذلک زین للکافرین ما کانوا یعملون، » همی گوید بر سبیل سؤال که چه گویند که آنکس که مرده بود ما او را زنده کردیم، و مر اورا روشنائی دادیم که بدان وشنائی ‌اندر مردمان همی روند، چون آنکس است که او بمثل‌اندر (تار) یکیهاست کز آن بیرون نیاید؟ چنین آراسته کردند مر کافران راکارهاء ایشان (را)...». ,

‌اندرین آیت پیداست که مؤمنان زندگانند، و‌اندر میان خلق بنور علم همی روند؛ و جاهلان‌اندر تاریکی نادانان‌اند، که اگر زنده کردن سپس از مرگ مر خلق را از خدای تعالی وعده حقست، و این زنده کردن که‌اندرین آیت است بحکم این آیت محکم حقست و خود حقست، پس آنکس که خدای تعالی این سخن‌اندر زنده کردن او همی گوید مرده نیست بل زنده است، و خلق را همه بدین روی همی زنده باید شدن. ,

و حشویان امت مر این آیت را این تفسیر کرده‌اند، و مختلف شده‌اند‌اندر آنکس که خدای تعالی بدین آیت مر زنده کردن او را خواستست. گروهی گفتند که بدین مر پیغامبر را صلی‌الله علیه (و آله) و سلم خواستست که مر او را بنور وحی زنده کرد، و بدان مردة کفر و‌اندر ظلمات گردیده، گفتند که مر ابوجهل (را) خواستست. ,

و غرض ما آنست که بنماییم که زنده کردن خدای مر خلق را سپس از مرگ بدین رویت کز جهل بعلم آردشان. پس این مرد بدین سخن کاندرین بیتها گفتست، و تمثیل دانا بزنده و تشبیه جاهل بمرده کرده است نمودست مر متابعان سبیل خدای را تعالی که از متابعان اهل تایید و تاویلست. ,