دریغا که بد مهر گردان جهان از عیوقی ورقه و گلشاه 45
1. دریغا که بد مهر گردان جهان
ندارد وفا با کسی جاودان
1. دریغا که بد مهر گردان جهان
ندارد وفا با کسی جاودان
1. کنون بشنو ای خال ِ آزاد مرد
که گلشاه دلخواه با او چه کرد
1. بگرد وی اندر سواری هزار
خروشان به کردار موج بحار
1. چنین گفت آنگه به فرمانبران
بیارید هین بدره های گران
عیوقی یکی از شاعران نامدار ادبیات فارسی است که در قرن 4 هجری در ایران زندگی میکرد. آثار او نمایانگر فرهنگ، اندیشه و زیباییشناسی دوران خویش است و همچنان در دل علاقهمندان به شعر فارسی جایگاه ویژهای دارد.
شعرهای عیوقی معمولاً مضامینی چون عشق، عرفان، اخلاق، دین و مسائل اجتماعی را در بر میگیرند. او با بهرهگیری از زبان فاخر و تصاویری بدیع، توانسته است احساسات انسانی را به شکلی عمیق و اثرگذار بیان کند.
در منابع تاریخی آمده است: عَیّوقی از سرایندگان اوایل سدهٔ پنجم ه ق. و سرایندهٔ مثنوی ورقه و گلشاه است. از زندگی او اطلاعات زیادی در دست نیست. او مثنوی خود را به نام سلطان محمود کرده و از آنجا که این سلطان را با کنیهٔ «ابوالقاسم» و لقب «سلطان غازی» یاد کرده، بیتردید منظور سلطان محمود غزنوی (۳۸۷-۴۲۱ قمری) بودهاست. بنا بر گفتهٔ احمد آتش، عیوقی در نوبهاری، ورقه و گلشاه را سروده و بهعنوان عیدانه به سلطان محمود پیشکش کردهاست. صفا هم به همین دلایل، سلطان غازی را محمود میداند و بر این باور است که واژگان، مفردات و عبارات مثنوی این حدس را تقویت میکند. با این حال برخی معتقدند سلطان محمودی که عیوقی منظومه را به نام او کرده محمود بن ملکشاه سلجوقی (۴۸۶-۴۸۷ قمری) است.
در سایت شعرنوش میتوانید مجموعهای از غزلیات، قصاید و سایر اشعار عیوقی را با دستهبندیهای مختلف مطالعه و مرور کنید.